Żeglowanie w dzisiejszych czasach cieszy się ogromną popularnością. Nie zmienia to jednak faktu, że pełniło ono bardzo ważną funkcję już w starożytności. To właśnie nasi przodkowie po raz pierwszy pokazali nam, że woda to żywioł, który może nam sprzyjać i pomóc w rozwoju świata. Pomimo wszystko w przeszłości żeglowanie nie było bezpieczne- z różnych przyczyn. Co powinniśmy wiedzieć o historii żeglugi? Dlaczego morze w starożytności pełniło tak ważną funkcję? Dlaczego żeglowanie po morzach w starożytności nie było bezpieczne? Jaki wpływ miała żegluga w starożytności? Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z poniższym artykułem, aby uzyskać odpowiedzi na nurtujące czytelników pytania.
Co powinniśmy wiedzieć o historii żeglugi?
Konstruując tego typu artykuł nie może zabraknąć kilku podstawowych aspektów historycznych na temat żeglugi. Zjawisko to jest tak stare, jak historia całej ludzkości. Okazuje się, że już pierwsi rozumni homo sapiens przepływali rwące strumienie czy też potoki- w tym celu używali pni drzew. Po pewnym czasie nie tylko stali się odważniejsi, ale również udoskonalali swój sprzęt. Umożliwiło to poruszanie się po rzekach i jeziorach. Zaczęto żłobić pnie na kształt łodzi lub łączono je po kilka, co prowadziło do powstawania tratw. Na początku żeglujący odpychali się za pomocą drągów, jednak po pewnym czasie pojawiły się pierwsze wiosła. Wbrew pozorom pierwotni ludzie byli specjalistami jeśli chodzi o obserwowanie zjawisk przyrodniczych. Prądy rzeczne były dla nich niewystarczające. Zauważono jednak, jak pożyteczny może okazać się wiatr. W taki sposób zrodził się pomysł stworzenia żagla. Jak zatem można wywnioskować z powyższych informacji, człowiek odważając się na wypłynięcie na morze pierwszymi łodziami spowodował, że żegluga morska dynamicznie się rozwijała. Był to okres neolitu- około IX tysiąclecie p.n.e. Świadczyć może o tym fakt znalezienia obsydianu z Melos, a przecież jak mogliśmy dowiedzieć się na geografii- jest to wyspa.
Dlaczego morze w starożytności pełniło tak ważną funkcję?
Morze od zawsze było dla człowieka źródłem wielu dóbr, które wzbogacały lądową egzystencję, wiedzę, kulturę. Co ciekawe, był to również element, który stymulował rozwój sztuki, nauki, muzyki, a nawet literatury. Od najdawniejszych czasów transport morski stanowił efektywny sposób umożliwiający masowe przewożenie ładunków niezależnie od dystansu, który był konieczny do pokonania. Zarówno powstawanie międzynarodowych rynków handlu, jak i rozwój żeglugi zazębiały się czasowo, jednocześnie stymulując się wzajemnie. Żegluga łączy odwieczny trójkąt, który obejmuje dostawców surowców, rynki zbytu i producentów. Jako ciekawostkę warto przytoczyć, że od starożytności po dziś dzień żegluga ma kluczowy wpływ jeśli chodzi o przekazywanie trendów kulturowych, religijnych, twórczych, a nawet politycznych.
Dlaczego żeglowanie po morzach nie należało do najbezpieczniejszych?
O ile podróż morska była z reguły znacznie wygodniejsza, szybsza i krótsza niż wycieczka lądowa, to jednak niosła ze sobą wiele niebezpieczeństw, o których z pewnością warto wspomnieć. Godne uwagi są niekorzystne warunki atmosferyczne, takie jak chociażby silne wiatry, burze, wysokie fale- to wszystko sprawiało, że osoby żeglujące mogły utracić stery, co często prowadziło do rozbicia statku. Niebezpieczne były także skały znajdujące się pod wodą, rafy, mielizny i silne prądy morskie. Nie w sposób nie wspomnieć o możliwości wybuchu pożaru w wyniku uderzenia piorunu lub zaprószenia ognia. Antyczni żeglarze podejmowali ryzyko o dużej skali. Podróżowali przecież na kruchych, mało dopracowanych statkach. Przykładem tego może być Titanic z 1912 roku- historię tego wydarzenia zna niemalże każdy człowiek. W starożytności liczba materiałów, a także wiedza techniczna była znacznie niższa. To doprowadziło do tego, że konstruowane były wadliwe egzemplarze, które w trudnych warunkach nie sprawdzały się i zawodziły.
Jaki wpływ miała żegluga w starożytności?
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że sprzyjające warunki do rozwoju żeglugi na Morzu Śródziemnym pozwoliły rozwinąć się w starożytności wielu cywilizacjom. Do dziś wiele osób studiuje przecież archeologię śródziemnomorską. Klimat w tym miejscu był dość łagodny- lato charakteryzuje się tym, że jest długie i ciepłe, natomiast zimy nie są intensywne i wyróżniają się krótkim czasem trwania. Warto wspomnieć o wiatrach, które są stałe zarówno co do siły, jak i kierunku. Linia brzegowa jest bardzo urozmaicona, w konsekwencji istnieje wiele bezpiecznych zatoczek, które nadają się fantastycznie nie tylko na porty, ale również na czasowe przystanie. Bezchmurne niebo umożliwia skuteczne śledzenie wędrówki słońca, natomiast w nocy- obroty gwiazd. Nie w sposób nie wspomnieć o licznych górzystych wyspach i wybrzeżach- z reguły posiadają charakterystyczne punkty orientacyjne, co znacznie ułatwia poruszanie się po morzu. Wyżej wymienione czynniki były dużym ułatwieniem, jeśli chodzi o stawianie podstawowych kroków w zakresie nawigacji.
